Artikel 20 Burgerlijk Wetboek Boek 2
Een
rechtspersoon waarvan de werkzaamheid in strijd is met de openbare orde, wordt
door de rechtbank op verzoek van het openbaar ministerie verboden verklaard en
ontbonden.
Een
rechtspersoon waarvan het doel in strijd is met de openbare orde, wordt door de
rechtbank op verzoek van het openbaar ministerie ontbonden. Alvorens de
ontbinding uit te spreken kan de rechtbank de rechtspersoon in de gelegenheid
stellen binnen een door haar te bepalen termijn zijn doel zodanig te wijzigen
dat het niet meer in strijd is met de openbare orde.
***
Uit de samenvatting:
Het hof wijst het verzoek tot ontbinding van de vereniging af.
Het hof wijst het verzoek tot ontbinding van de vereniging af.
Ook een rechtspersoon die staat
voor een gedachtegoed dat door een groot deel van de samenleving wordt
afgekeurd of verafschuwd kan niet in alle gevallen op grond van art. 2:20 BW
worden ontbonden.
Schending van de openbare orde
en ontwrichting van de samenleving moeten worden onderscheiden.
Pas als de samenleving wordt
ontwricht of dreigt te worden ontwricht is ontbinding op haar plaats.
De bescherming van de
lichamelijke en geestelijke integriteit van kinderen is in de samenleving van
groot belang maar daarvoor zijn andere normen gegeven dan art. 2:20 BW. De
beoordeling van die andere (veelal strafrechtelijke) normen is in deze
procedure niet aan de orde.
Voor (dreigende) ontwrichting
van de samenleving als gevolg van de werkzaamheden van de vereniging heeft het
openbaar ministerie onvoldoende feiten en omstandigheden gesteld.
***
Uit de tekst van het arrest:
- De vraag of de werkzaamheid
van de vereniging een daadwerkelijke en ernstige aantasting vormt van als
wezenlijk ervaren beginselen van ons rechtsstelsel.
4.20. Naar het oordeel van het hof miskent het openbaar ministerie echter dat artikel 2:20 BW, waar het verzoek op is gebaseerd, niet het hiervoor besproken belang van het kind beoogt te beschermen, maar dat van de samenleving.
De wettelijke bepalingen die
wel de integriteit van het kind beogen te beschermen, zijn in deze zaak niet
aan de orde.
Die constatering is bij de
beoordeling van het verzoek doorslaggevend. Wat voor kinderen geldt, geldt
immers niet voor de maatschappij waar zij onderdeel van uitmaken. Die
samenleving zelf is weerbaar, en is in staat zich teweer te stellen tegen
ongewenste uitingen en gedragingen die zij wel als verwerpelijk, maar niet als
strafwaardig aanmerkt. Ze heeft in beginsel ook opvattingen voor lief te nemen
die in brede kring worden verafschuwd.
4.21. Al hetgeen hiervoor als strijdig met de openbare orde is aangeduid, mag dan in brede lagen van de samenleving als verontrustend worden ervaren, een bedreiging van die samenleving zelf levert het niet op. Vanaf de oprichting van de vereniging in 1982 hebben over haar bestaan en haar activiteiten heftige maatschappelijke debatten plaatsgehad, maar sinds die tijd - dus gedurende de afgelopen decennia - is van daarmee verband houdende maatschappelijke ontwrichting of de dreiging van ontwrichting geen sprake geweest.
4.22. Recente schokkende onthullingen omtrent pedoseksualiteit, met name die over het verleden van de katholieke kerk en in de Amsterdamse zedenzaak, hebben de weerstand tegen pedofilie hoog doen oplaaien.
4.21. Al hetgeen hiervoor als strijdig met de openbare orde is aangeduid, mag dan in brede lagen van de samenleving als verontrustend worden ervaren, een bedreiging van die samenleving zelf levert het niet op. Vanaf de oprichting van de vereniging in 1982 hebben over haar bestaan en haar activiteiten heftige maatschappelijke debatten plaatsgehad, maar sinds die tijd - dus gedurende de afgelopen decennia - is van daarmee verband houdende maatschappelijke ontwrichting of de dreiging van ontwrichting geen sprake geweest.
4.22. Recente schokkende onthullingen omtrent pedoseksualiteit, met name die over het verleden van de katholieke kerk en in de Amsterdamse zedenzaak, hebben de weerstand tegen pedofilie hoog doen oplaaien.
Het gaat echter te ver om dat
gegeven te koppelen aan de werkzaamheid van de vereniging, en in die samenhang
een argument te zien voor het standpunt dat de maatschappij nu wel dreigt te
worden ontwricht.
Door dat toch te doen, miskent
het openbaar ministerie de kracht en flexibiliteit van de democratische
fundamenten en van het nut en de noodzaak van maatschappelijk debat. Daarvoor
dient het recht ruimte te laten, ook als dat pijnlijk is en weerstand oproept.
Slotsom
4.23. Het hof concludeert dat niet is gebleken van enige werkzaamheid van de vereniging waarvan de ongestoorde voortzetting en navolging in onze democratische rechtstaat op straffe van ontwrichting niet (langer) kan worden geduld.
Slotsom
4.23. Het hof concludeert dat niet is gebleken van enige werkzaamheid van de vereniging waarvan de ongestoorde voortzetting en navolging in onze democratische rechtstaat op straffe van ontwrichting niet (langer) kan worden geduld.
Commentaar
Fraai arrest. Ook in Leeuwarden
zijn ze niet op hun achterhoofd gevallen. Je mag hopen dat het standhoudt in
cassatie.