Vliegtuigcrash New York: 12 november 2001

.De op een na grootste vliegramp in de VS voltrok zich twee maanden na de aanslag op de Twintowers, betrekkelijk onopgemerkt, overschaduwd door de eerdere catastrofe. Een Airbus stortte neer op de woonwijk Queens in New York. Alle inzittenden kwamen om het leven, en vijf burgers op de grond. Totaal 265 slachtoffers. Onder hen een vrouw die de ramp in een Twintower overleefd had.

De plaats van de crash

Uiteraard werd het onderzoek in eerste instantie gericht op een terreurdaad: kon er een bom ontploft zijn? Daarvoor werden geen aanwijzingen gevonden; contra-indicatie was dat het kielvlak gevonden werd op enige afstand van het wrak, in de Jamaica Bay. Het is haast onmogelijk om een dergelijk onderdeel in een terreurdaad te laten afbreken. Blijft over de vraag hoe dit vitale onderdeel afgebroken kon zijn. Een vliegtuig zonder kielvlak ('vertical stabilizer') is onbestuurbaar.

Het kielvlak (roze)

Er werden uitgebreid proeven gedaan met de staartconstructie van dit type vliegtuig. De fabrikant werkte graag mee, het is immers een van de meest gebruikte vliegtuigen. Er bleken echter noch fouten in de constructie te zitten noch in het onderhoud noch in het ontwerp. Het enige wat eruit naar voren kwam was dat er abnormaal hoge krachten op de staart ingewerkt moeten hebben.

Het onderzoek richtte zich vervolgens op de start vanaf John F. Kennedy-airport. Vlak achter een Boeing 747 van Japan Airlines. Uiteraard zorgt zo’n grote Boeing voor turbulentie aan de achterkant. De verkeersleider had de piloten hiervoor expliciet gewaarschuwd. Opnieuw liep het onderzoek vast: de zgn. zogturbulentie was te zwak geweest om als oorzaak aangemerkt te kunnen worden.

Wat wel opviel was de manier waarop Sten Molin, de copiloot die de vlucht uitvoerde, reageerde op die turbulentie: hij bewoog het staartroer enige malen extreem van de ene naar de andere kant. Wat tot het gevolg had dat het vliegtuig niet in een stabiele positie kon terugkomen. Het moeten deze bewegingen geweest zijn die zoveel krachten op het straatvlak genereerden dat het kielvlak afbrak. Dit is niet eerder voorgekomen.

Navraag bij andere piloten die met Sten Molin gevlogen hadden, leerde dat hij al eerder was opgevallen door zulke bruuske bewegingen. Blijkbaar waren die niet fataal geworden, of had de captain op tijd ingegrepen. Uiteindelijk bleek een dergelijke manoeuvre zelfs onderdeel van de opleiding bij American Airlines te zijn, die Molin gevolgd had.

Zie ook: http://nl.wikipedia.org/wiki/American_Airlines-vlucht_587

Sten Molin met nichtje