vrijdag 11 december 2015

Afscheid van domineesland

.

Bij het opruimen van mijn boekenkast kwam ik het boekje van Ter Braak tegen onder bovenstaande titel. Het is van 1931 en bundelt een achttal korte essays, geschreven tussen 1925 en 1929.
Het eerste hoofdstukje, ook weer getiteld ‘Afscheid van domineesland’, leidt de bundel in. De twaalf bladzijden zijn niet ongeestig geschreven, maar de strekking is niet helder. Begrijp ik het goed, dan verzet hij zich tegen de kanselretoriek. Hij verkiest eenvoudige taal. In zijn familie komen veel dominees voor en bijna was ook hij theologie gaan studeren. Hij hield het echter bij geschiedenis. Wel trouwde hij, in 1933, met de dochter van  - een dominee.

Onder de vreemde titel ‘Dat ben jij’ een beschouwing over het werk van Dèr Mouw. Die heb ik niet gelezen. Wel het daaropvolgende hoofdstuk, onder de naam ‘Twee methoden’. Dat gaat namelijk over het klassieke epos van Theodore Dreiser, getiteld An American Tragedy. Hij vergelijkt dat met een roman van een andere Amerikaan, t.w. Sherwood Anderson. Ik heb moeten opzoeken wie dat was. Begrijp ik het goed, dan beschouwt hij Dreiser als naturalist en Anderson als romanticus. Veel meer steek ik er niet van op.

Menno ter Braak is een grote naam in de Nederlandse literatuur. In zijn korte leven publiceerde hij veel. Het opkomende nationaal-socialisme bestreed hij. Dat ging zover dat, toen Duitsland in 1940 Nederland bezette, hij zelfmoord pleegde. Kennelijk beschouwde hij dit als de ondergang van het Avondland. Hij heeft dus oorlog noch bevrijding meegemaakt. Hij heeft de rol van Amerikanen en Canadezen in die oorlog niet voorzien. Hij was nooit overzee, laat staan in Amerika. Alles geen beletsel om in dit Afscheidsboekje een tekst te publiceren onder de titel ‘Waarom ik Amerika afwijs’. Beetje sneu toch wel.

Ik heb het boekje weggegooid. 

 ***
PS. Zijn vrouw overleefde hem 57 jaar en overleed in 1997 op 92-jarige leeftijd.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten