zaterdag 16 mei 2020

MADAME CURIE


De Poolse Marie Skłodowska, door haar huwelijk bekend als Madame (Marie) Curie, heeft geen gemakkelijk leven gehad. Je zou het niet verwachten als je afgaat op de eerbewijzen die haar in de loop van haar leven ten deel gevallen zijn. Waaronder twee Nobelprijzen! Ik kan het natuurlijk niet goed beoordelen maar ze lijkt geobsedeerd geweest te zijn door de wetenschap. Desondanks had ze tien jaar lang een gelukkig huwelijk, waaruit twee dochters werden geboren. Ik heb echter geen foto van haar kunnen vinden waarop ze lacht of zelfs maar glimlacht.
Dochter Irène was later ook goed voor een Nobelprijs, terwijl de andere dochter, Ève, zich toelegde op musiceren en schrijven. Laatstgenoemde publiceerde in 1936 de levensbeschrijving onder de titel 'Madame Curie'. Twee jaar na het overlijden van haar moeder op 66-jarige leeftijd. De biografie geeft soms ook een inkijkje in de tijd. Paardentractie bijvoorbeeld was gangbaar, we hebben het over Parijs eind 19de eeuw. De fiets gebruikten Pierre en Marie al wel.
Het afschuwelijke ongeluk dat haar man Pierre in 1906 het leven kostte, wierp een zware slagschaduw over haar leven, ook al omdat ze nauw met hem in het laboratorium samenwerkte. Ze hadden samen in 1903 de Nobelprijs Natuurkunde gekregen.
Het boek van Ève is begrijpelijk adorerend. Wat zij niet vermeldt bijvoorbeeld, ik heb het uit wikipedia, is dat omstreeks 1910 geruchten gingen dat Marie een relatie had met een gehuwde collega, Paul Langevin. Het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog maakte daaraan een einde.
Dat voorval is in zoverre relevant dat het laat zien dat Marie in Parijs in het geheel niet gewaardeerd werd, zacht gezegd. Ze werd niet geaccepteerd als zijnde vreemdelinge, echtbreekster, en zelfs afgeschilderd als Jodin. Een positie in de aanzienlijke Academie van Wetenschappen (Ned.: KNAW) werd haar geweigerd, nu waarschijnlijk als vrouw. De enige reactie van Marie was dat zij haar Poolse naam weer aannam, trots op haar afkomst. Einstein himself stak haar per brief een hart onder de riem.
Ze werkte zo goed mogelijk verder aan haar onderzoek – tweede Nobelprijs in 1911 (scheikunde). In de wereldoorlog maakte ze zich nog vrijwillig verdienstelijk in het bijstaan en verplegen van gewonden op het slagveld.

Geen opmerkingen:

Een reactie posten