.
De op een na grootste vliegramp
in de VS voltrok zich twee maanden na de aanslag op de Twintowers, betrekkelijk
onopgemerkt, overschaduwd door de eerdere catastrofe. Een Airbus stortte neer
op de woonwijk Queens in New York. Alle inzittenden kwamen om het leven, en
vijf burgers op de grond. Totaal 265 slachtoffers. Onder hen een vrouw die de
ramp in een Twintower overleefd had.
|
De plaats van de crash |
Uiteraard werd het onderzoek
in eerste instantie gericht op een terreurdaad: kon er een bom ontploft zijn?
Daarvoor werden geen aanwijzingen gevonden; contra-indicatie was dat het
kielvlak gevonden werd op enige afstand van het wrak, in de Jamaica Bay. Het is
haast onmogelijk om een dergelijk onderdeel in een terreurdaad te laten
afbreken. Blijft over de vraag hoe dit vitale onderdeel afgebroken kon zijn. Een
vliegtuig zonder kielvlak ('vertical stabilizer') is onbestuurbaar.
|
Het kielvlak (roze) |
Er werden uitgebreid proeven
gedaan met de staartconstructie van dit type vliegtuig. De fabrikant werkte
graag mee, het is immers een van de meest gebruikte vliegtuigen. Er bleken
echter noch fouten in de constructie te zitten noch in het onderhoud noch in
het ontwerp. Het enige wat eruit naar voren kwam was dat er abnormaal hoge
krachten op de staart ingewerkt moeten hebben.
Het onderzoek richtte zich vervolgens
op de start vanaf John F. Kennedy-airport. Vlak achter een Boeing 747 van Japan
Airlines. Uiteraard zorgt zo’n grote Boeing voor turbulentie aan de achterkant.
De verkeersleider had de piloten hiervoor expliciet gewaarschuwd. Opnieuw liep
het onderzoek vast: de zgn. zogturbulentie was te zwak geweest om als oorzaak
aangemerkt te kunnen worden.
Wat wel opviel was de manier
waarop Sten Molin, de copiloot die de vlucht uitvoerde, reageerde op die
turbulentie: hij bewoog het staartroer enige malen extreem van de ene naar de
andere kant. Wat tot het gevolg had dat het vliegtuig niet in een stabiele
positie kon terugkomen. Het moeten deze bewegingen geweest zijn die zoveel
krachten op het straatvlak genereerden dat het kielvlak afbrak. Dit is niet
eerder voorgekomen.
Navraag bij andere piloten
die met Sten Molin gevlogen hadden, leerde dat hij al eerder was opgevallen
door zulke bruuske bewegingen. Blijkbaar waren die niet fataal geworden, of had
de captain op tijd ingegrepen. Uiteindelijk bleek een dergelijke manoeuvre zelfs
onderdeel van de opleiding bij American Airlines te zijn, die Molin gevolgd had.
|
Sten Molin met nichtje |