De stier van Potter (en van Wieteke van Zeil)

Wieteke van Zeil is redacteur Kunst bij de Volkskrant. Ze heeft daarin sinds kort een aardige rubriek, getiteld: ‘Oog voor Detail’.

Ze beeldt daarin steeds één detail van een kunstwerk af. Deze week is dat de neus van de liggende koe op het schilderij van Paulus Potter, bekend onder de naam van 'De Stier'. Die is heel fraai, geeft ze toe. Maar verder vindt ze er niet veel aan, aan het hele schilderij. Ze probeert de bekendheid te verklaren uit het feit dat het tijdens de Franse bezetting meegenomen is naar Parijs en daar in het Louvre tentoongesteld. Ze doet het af als Hollandse folklore.

Hoe in de war kan een kunsthistorica zijn? Ik vind het een meesterwerk, en ik snap die Fransen. Daar is in de eerste plaats het indrukwekkende formaat: ruim 3 meter lang en 2 meter hoog. In de tweede plaats is het een slimme compositie. De boer en dieren op de voorgrond zijn uit het centrum naar de zijkant verplaatst. Het maakt de ruimte vrij voor een doorkijkje op een zonnig Hollands landschap (dat we nu alleen nog kennen als ‘Groene Hart’) en de luchten erboven. En verder is de groep ter linkerzijde fraai geschilderd: groot vakmanschap. Ondanks dat er geen beweging in zit is het geen saai schilderij. Er is veel op te zien; het grote formaat wordt goed gebruikt. 

Van Zeil maakt nog de opmerking dat de schilder “een jonge en een oude stier ineen” heeft geschilderd. Komt ze misschien van de boerderij, dat ze zoveel kennis van dit beest heeft?

Ik zie maar een stier,en ik kan zijn leeftijd niet bepalen. Gelet op het feit dat hij bij een koe in het veld staat ga ik ervan uit dat het een jong dier is. Ik begrijp de betekenis van de opmerking ook niet. Ze heeft het blijkbaar uit wikipedia. Dan nog de vraag wat dat bijdraagt aan de waardering van het kunstwerk.