woensdag 7 mei 2014

Het hoekie om

Beknopte topografie van de Rijnmond

Rotterdam
Schiedam
Vlaardingen
Maassluis

hoekie om
trappie af


gekkenhuis

 ----

Een dimunitief of verkleinwoord is een vorm van een zelfstandig naamwoord, met de uitgang: -je, -pje, of -tje. Afhankelijk van de medeklinker waarop het grondwoord uitgaat. Hoek–hoekje. Boom-boompje. Geur-geurtje.
Na een klinker wordt het –tje: Zee-zeetje. Rij-rijtje.

In de gesproken taal beschouwen we de uitgang –ie als onbeschaafd. Een koppie thee, met een koekie erbij. Een daggie weg.
‘Het hoekie om’ is een uitzondering. Dat is een vaste uitdrukking geworden (eufemisme?) en daarmee min of meer geaccepteerd als netjes. Je kùnt zelfs niet zeggen: ‘het hoekje om’. Dat is hypercorrect en dus belachelijk.

De vervanging van het verkleinwoord door –ie kan niet altijd. Het kan met name niet bij woorden uitgaande op –tje. Wieltje kan niet ‘wieltie’ worden. Boortje niet ‘boortie’.
Het kan zelfs niet bij woorden die uitgaan op –t. Pet–petje, maar niet pettie.

Een verklaring heb ik er niet voor.
 ___

P.S. De 'Topografie' is van Jules Deelder

1 opmerking:

  1. De 'topografie' is weliswaar door Jules Deelder opgeschreven, maar is veel ouder. Het is voor zover ik weet een oud Rotterdamse volksrijmpje.

    BeantwoordenVerwijderen