Orca Morgan: kopje onder



Ook de bodemprocedure, aangespannen door de Orcacoalitie (eisers) tegen voormalig staatssecretaris Henk Bleker (verweerder), met als doel de vrijlating van Morgan uit het Spaanse pretpark op Tenerife, is verloren gegaan.

De Amsterdamse rechtbank had het niet moeilijk. Ten eerste toetst hij overheidsbesluiten slechts marginaal; immers, de politiek kan de staatssecretaris altijd corrigeren.

Daarnaast waren de experts van beide kampen verdeeld over wat het beste was voor het dier: vrijlating of gevangenschap.

Niet kon gegarandeerd worden dat Morgan vrijlating zou overleven.

Daarom kozen de rechters ervoor het walletje bij het schuurtje te houden en de orca tot levenslange gevangenschap veroordelen. Met wat vrijblijvende kreten over dierenwelzijn: ‘Morgan hoort in de natuur thuis, maar niet ten koste van haar welzijn.’ ‘Verblijf in een dierentuin sluit het welzijn van een dier niet uit.’

Ook in de dierenwereld heb je winnaars en losers, toppers en schlemielen.

***

Enkele rechtsoverwegingen uit het vonnis:

Naar uit alle in het dossier voorhanden zijnde rapporten en de verklaringen ter zitting blijkt dat onder de deskundigen geen communis opinio heerst.

Dat, zoals eisers stellen, nadien bepaalde deskundigen hun conclusies zoals die zijn verwoord in de rapportage voor het Dolfinarium, hebben genuanceerd of gewijzigd, doet op zich aan dat gegeven niet af. Ook dan blijft staan dat niet met zekerheid kan worden vastgesteld wat voor Morgan de meest bevredigende oplossing is. 

Naar blijkt uit de verklaring van J. Foster is deze deskundige ervan overtuigd dat Morgan een goede kandidate is voor een stappenplan, omdat zij waarschijnlijk nog een herinnering heeft aan het leven in de vrije zee, maar is er geen garantie te geven dat Morgan daar zal overleven of een volwaardig bestaan zal kunnen leiden

De rechtbank overweegt verder dat verweerder (Henk Bleker) bij het aanwijzen van Loro Parque (Tenerife) als geschikte locatie voor Morgan onder andere van belang heeft geacht dat 

1. Loro Parque ruime ervaring heeft met het houden van orka’s, 
2. er een introductieplan voor Morgan met de andere aanwezige orka’s ligt,
3. de Spaanse CITES autoriteit heeft verklaard geen bezwaar te hebben tegen de overdracht, en 
4. er zich geen onregelmatigheden hebben voorgedaan met betrekking tot Loro Parque.

De rechtbank ziet dan ook geen grond voor het oordeel dat Loro Parque overigens ongeschikt zou zijn voor Morgan. Uit de Dierentuinrichtlijn blijkt dat verblijf in een dierentuin het welzijn van een dier niet uitsluit. De rechtbank realiseert zich hierbij dat niet iedereen het met deze regelgeving eens is. De rechtbank heeft echter uit te gaan van de geldende wet- en regelgeving.  

***

Commentaar Barbara van Genne (Orcacoalitie)

Vandaag deed een rechter uitspraak in de ruim twee jaar durende juridische procedure over de opvang van orka Morgan. De Orka Coalitie spande de rechtszaak aan om Morgan terug te brengen naar de natuur volgens een gefaseerd stappenplan, gesteund door internationale wetenschappers en deskundigen. De rechter besloot vandaag dat het Ministerie geen wetten overtreden heeft toen zij het besluit over het uitzetten van de orka toevertrouwde aan het Dolfinarium. De Orka Coalitie is teleurgesteld nu blijkt dat de wetgeving voor de bescherming van wilde dieren zo ernstig tekortschiet.

De afgelopen jaren heeft de Orka Coalitie zich vol overgave ingezet om Morgan een echte kans op vrijheid te geven. Woordvoerder en mariene bioloog Barbara van Genne: “We zijn ontzettend teleurgesteld dat de wetgeving zó weinig bescherming biedt aan wilde dieren als Morgan. Beslissingen over het rehabiliteren van deze dieren zouden niet aan commerciële belanghebbenden mogen worden overgelaten, want dan delven de belangen van het dier het onderspit en is er geen sprake van bescherming. Gelukkig konden we dit probleem aan de kaak stellen dankzij de steun van vele particuliere supporters, en hebben we wereldwijde aandacht gegenereerd voor de bescherming van wilde dieren en het lot van orka’s in gevangenschap”.

De uitspraak van de rechter belooft weinig goeds voor dieren in het wild. Want het betekent dat menselijke hulp aan wilde dieren heel noodlottig uit kan pakken als het dier in gevangenschap goud waard is. De commerciële industrie kan doen en laten wat zij wil en onafhankelijke wetenschappers hoeven niet serieus genomen te worden. Ook voor Morgan ziet de toekomst er somber uit. Wetenschappers bezochten Loro Parque en toonden aan dat Morgan te lijden heeft onder constante aanvallen van andere orka’s in het park. Ze is bedekt met littekens en vertoont stereotiepe gedrag waarbij ze zichzelf verwondt. Ook wordt ze belaagd door een volwassen mannetje dat wil paren, terwijl Morgan daar nog veel te jong voor is.

De Orka Coalitie blijft vechten voor een duidelijke scheiding tussen organisaties die wilde dieren moeten helpen en rehabiliteren, en organisaties die commerciële belangen hebben bij het in gevangenschap houden van dieren. “Morgan zit voorlopig vast op Tenerife. Gelukkig zijn er in Spanje ook dierenbeschermers die zich het lot van deze orka aantrekken en ons gevecht daar voort willen zetten. We zullen Morgan in de gaten blijven houden en helpen waar we kunnen. En in Nederland richten we onze blik vooruit, om ervoor te zorgen dat gestrande walvisachtige niet meer in de handen van de commerciële industrie belanden. Het feit dat de vergunning voor opvang van deze dieren niet meer op naam van het pretpark Dolfinarium staat, maar op naam van opvangcentrum SOS Dolfijn, is daarin een eerste goede stap”, aldus Van Genne.

De Orka Coalitie is een samenwerkingsverband tussen de Nederlandse dieren- en natuurbeschermingsorganisaties Dolphinmotion, EDEV – Een DIER Een VRIEND, Bite Back, PINK!, Sea First Foundation, The Black Fish en Vier Voeters.